Zeytinyağında... ...Marka Çıkaracak Tek Ülke Türkiye

Geçen yaz Kuzey Ege’ye doğru giderken yol kenarında zeytinyağı satan bir Ayvalıklı amcayla sohbet etmiştim. Rakı şişelerinde zeytinyağı satıyordu, zeytinyağını bir tabağa döküp ‘İsterseniz tadın’ diyordu. O amca bana ‘Bak bu yol boyunca çok zeytinyağı satan var ama hepsi pet şişede. Pet şişede yağ bozulur’ demişti. Kulağıma küpe oldu ama alışveriş yapmadım. Geçen hafta Zeytin İskelesi’nin Genel Müdürü Fatih Cenikli’yle sohbet ettim. Zeytinyağıyla ilgili uzun uzun konuştuk. Türkiye zeytinin anavatanı ama birçok ülkeye göre zeytinyağı tüketimi çok düşük ve ne yazık ki Türkiye’nin dünya çapında bir zeytinyağı markası yok. Türkiye’de üretilen yağlar dökme olarak satılıyor; İtalya’da, Yunanistan’da, İspanya’da ise üzerine bir etiketle, yatırımla marka oluyor.

ÇAKMA ZEYTİNYAĞLARI
Ve yine ne yazık ki Türkiye’de satılan zeytinyağlarında hilecilik de söz konusu. Çakma zeytinyağı üreticisi de çok. Sızma zeytinyağ diye satılan yağların içinden kanola yağı, pamuk yağı çıkabiliyor.

6 aydır market raflarında yer bulan Zeytin İskelesi bu anlamda sektöre farklılık getirdi. Zeytin İskelesi pet şişede değil, cam şişede satılıyor. Yalnızca sızma zeytinyağı satıyorlar.

Fatih Cenikli Cunda aşığı biri. Cunda’da yaşadığı için de yıllardır zeytinyağı tüketiyor. Yıllarca finans sektöründe çalıştıktan sonra Tariş’e girmiş ve Tariş’te uzun süre genel müdürlük yapmış bir isim. Cenikli, Tariş’teki tecrübelerinin ardından Zeytin İskelesi’ne geçti. 30 yıl tekstil sektöründe faaliyet gösteren Kuloğlu Ailesi’nin yatırımı Zeytin İskelesi. Tire’de kurdukları yıllık 15 bin ton kapasiteli fabrika Avrupa’nın en gelişmiş zeytinyağı tesislerinden biri. Hedeflerini de yüksek koymuşlar. “Türkiye’den neden bir zeytinyağı markası çıkmasın?” diyorlar.

Zeytin İskelesi Ayvalık ve Edremit Bölgesi’nin sızma zeytinyağlarından yapılıyor. Zeytinyağının sızması makbul, bilmem bunu bilmeyen kaldı mı? Bu yüzden de fiyat farkı var.

Fatih Cenikli’nin verdiği bilgilere göre;

* Zeytinyağı, sıkma portakal gibi doğrudan da tüketilebilir.

* Zeytinyağını saklama sıcaklığı maksimum 22 derece olmalı.

* Zeytinyağını ısı, güneş, kokudan korumak gerekiyor. Pet şişeye de konulmamalı.

* Sızma zeytinyağı belli bir asit oranının altında olmalı. Asit oranı 0.2-0.8 arasında olanı seçin. Natürel sızmada asit biraz daha yüksek olabilir.

* Zeytinyağının ideal kızartma ısısı 180 derece. İçine katkı maddesi koyulmamışsa 180 derecede yanıyor. Diğer yağlar ise 200-210 derecede yanıyor.

‘Naturel zeytinyağ ile 10 kereye kadar sardalya ya da et kızarttığınızda vücudunuz hâlâ o yağı sindirebilir’ deniliyor.

Sızma yağ iyi saklanırsa 3 yıl raf ömrünü koruyor, aman kapağını açık bırakmayın...

Ezcümle, şarabın eskisi zeytinyağın tazesi makbul. Zeytin İskelesi işte bu bilgiler ışığında üretilmiş bir yağ.

Cenikli’nin verdiği bilgilere geri dönersek, Türkiye’de yılda 90 bin ton iç tüketim var. Ölçülen marketlerde 30 bin ton tüketim görülüyor. Markasız ölçülemeyen tüketim fazla. Oradaki yağlar gerçekten zeytinyağı mı değil mi bilemiyoruz.

ÇİN REKABETİ YOK
Dünyada zeytinyağ üretiminin yarısını İspanya gerçekleştiriyor, en çok ticareti İtalyanlar yapıyor. Türkiye ise İspanya, İtalya, Yunanistan, Tunus, Suriye’nin ardından geliyor. Bu noktada Fatih Cenikli, ‘İspanya ve İtalya marka çıkarıyor. Bu üreticilere baktığımızda marka çıkaracak tek ülke Türkiye’ diyor ve ekliyor: “Üstelik bu alanda Çin rekabeti yok. Çinliler zeytinyağ üretemiyor. Türkiye’nin önemli oyuncu olması için markalaşmak şart.” Bu arada zeytinyağını dünya hâlâ yeni keşfetmiş sayılır. Örneğin yıllardır balık konservesini çiçek yağıyla satan Filipinler artık zeytinyağlı balık konservesi üretmeye karar verdi. Türkiye elini çabuk tutsa, kısa yoldan para kazanmak yerine kaliteli üretimde iddialı olsa 3-4 yıl içinde Türkiye’den bir dünya markası çıkabilir.